พระเชียงแสนสิงห์หนึ่ง

วันเวลาช่างผ่านไปไวจริง ๆ เผลอแพร๊บเดียวเข้ากลางปีซะแล้ว มีอะไรที่ต้องทำเยอะแยะไปหมด งานค้างคาในโปรเจคเพียบเลย ไม่รู้จะเขียนอะไร สมองตัน เพราะป่วยมา 2-3 วันแล้ว เสียงหาย มีไข้ ปวดตา ปวดหัวไปหมด เข้าเรื่องดีกว่า ก่อนหน้านี้.. เมื่อประมาณปลายปีที่แล้ว อยู่ ๆ ก็ฝันเห็นพระเชียงแสน เลยโทรเล่าให้แม่ฟัง และ จำได้ว่าพ่อเคยบอกว่า ท่านมีอยู่ 1 องค์ เลยขอพ่อไว้เพราะอยากได้พระบูชาไว้สักการะ… วันนี้พ่อเอามาให้เก็บไว้บูชา ได้มาครอบครองแล้ว เย้เย้! ดีใจๆ

องค์พระที่พ่อให้มาสวยมาก เป็นพระเก่าอายุหลายร้อยปี พระแท้ รุ่นแรก เลยหาข้อมูลเพิ่ม เขาว่า…

พระพุทธรูปบูชา พระเชียงแสน

พระเชียงแสนนั้นมีด้วยกัน 3 ลักษณะ คือ สิงห์ 1 สิงห์ 2 และสิงห์ 3

คำว่า “สิงห์” ใน “พระพุทธรูปสมัยเชียงแสน” นั้น โบราณาจารย์ได้สันนิษฐานที่มาออกเป็นสองนัยยะด้วยกัน คือ ประการแรก ด้วยความสง่างามอย่างน่าเกรงขามในพุทธศิลปะสมัยเชียงแสนนั้นประหนึ่งพระยาราชสีห์ ซึ่งเรามักจะเรียกกันอย่างสั้นๆ ว่า “สิงห์” และอีกประการหนึ่ง น่าจะมาจากคำว่า “สิงหล” ซึ่งเป็นเจ้าตำรับและเป็นแบบอย่างการสร้างพระพุทธรูปคติลังกา อันเป็นต้นแบบพระพุทธรูปในสยามอาณาจักรนั่นก็คือ “พระพุทธสิหิงค์”

ลักษณะของพระเชียงแสน

พระเกศเป็นพระเกศบัวตูม พระศกเป็นขมวดก้นหอย และเม็ดพระศกค่อนข้างเขื่อง พระพักตร์ อวบอูมดูสมบูรณ์ และปรากฏรอยยิ้มเล็กน้อย พระเนตรเป็นแบบเนตรเนื้อ (ไม่ฝังมุก) พระหนุเป็นรอยหยิก พระวรกายอวบอ้วนสมบูรณ์
ชายสังฆาฏิสั้นอยู่เหนือราวนมและแตกเป็นปากตะขาบ ซึ่งจะเรียกว่า “พระพุทธรูปเชียงแสนสิงห์ 1
ถ้าชายสังฆาฏิยาวเลยราวนมลงมาเรียกว่า “พระพุทธรูปเชียงแสนสิงห์ 2
และสุดท้ายถ้าชายสังฆาฏิยาวลงมาจรดพระหัตถ์ จะเรียกว่า “พระพุทธรูปเชียงแสนสิงห์ 3

การพิจารณา “พระพุทธรูปเชียงแสน สิงห์ 1” ที่นิยมนอกเหนือจากการสังเกตชายสังฆาฏิก็คือ การซ้อนของพระเพลาต้องเป็นชนิดขัดเพชร พระบาทหงายขึ้นทั้งสองข้างและมีการเล่นนิ้วพระหัตถ์ (กระดกขึ้นลงอย่างเป็นธรรมชาติ) และที่สำคัญก็คือ ถ้าเป็นพระพุทธรูปเชียงแสนสิงห์ 1 รุ่นแรก ๆ ฐานส่วนมากมักจะเป็นฐานเขียง ก่อนที่จะคลี่คลายมาเป็นฐานบัวหรือฐานเทพประจำนพเคราะห์หรือนักษัตร และการเทค่อนข้างหนาเป็นพิเศษ ยิ่งถ้า “ผิวไม่ใช่พระขัด” นั้น หาดูได้ยากมาก ๆ เพราะถือว่า.. เป็นศิลปะสุดยอดในสกุลช่างเชียงแสนทีเดียว

พระเชียงแสนสิงห์หนึ่ง
พระเชียงแสน สิงห์ 1 หน้าตัก 5 นิ้วที่พ่อให้มา สวย เก่า โดนใจยิ่งนัก

ตอนที่รับพระมาไว้ในมือแล้วเปิดห่อออกดู ความรู้สึกแรกที่ได้เห็นองค์พระ คือ โห.. หยั่งกะพระที่เห็นในพิพิธภัณฑ์เลยวุ่ย! เก่าโบราณ ดูขลัง ดูศักดิ์สิทธิ์ พ่อบอกพระเชียงแสนองค์นี้ พ่อเก็บไว้นานกว่า 50 ปีแล้ว สมัยเมื่อ 50 ปีก่อน พ่อบูชามาในราคา 5,000 บาท สมัยนั้นเทียบได้กับทองก็ประมาณเกือบ 20 บาท แม่เจ้า!! พ่อบอกพระเชียงแสน รุ่นแรก ๆ หาไม่ได้แล้วนะ เก็บไว้ให้ดี ๆ สมัยนี้ราคาน่าจะหลายแสน เกือบล้าน งาม ๆ สมบูรณ์ก็ราคา 7 หลัก

ตอนนี้มีพระพุทธรูปองค์ประธานไว้บูชาแล้ว ไว้ซื้อบ้านขึ้นบ้านแล้ว จะได้นำเป็นพระประธานประจำบ้านต่อไป ขอบคุณคุณพ่อมาก ๆ ที่ยังเก็บรักษาไว้แล้วส่งต่อมายังรุ่นลูกต่อไป สาธุ _/\_